Διαβάζω και ξαναδιαβάζω ένα άρθρο μου, για το πόσο κινδυνεύουμε από τις φωτιστικές κολώνες ενός γηπέδου ποδοσφαίρου, το οποίο γράφτηκε στην μνήμη του αθλητή που σκοτώθηκε από κεραυνό στο γήπεδο Κυρίνθου της Εύβοιας το 2014. Δεν το χωράει ο νους μου πως στην φωτογραφία θα πρέπει να προστεθεί και μία μπασκέτα, ενός υπαίθριου γηπέδου της Χίου! Κι όμως έχει ξαναπέσει μπασκέτα στις 11/5/2011 στον Κολωνό της Αθήνας, που από τύχη δεν σκοτώθηκε ένας δεκατετράχρονος καλαθοσφαιριστής, ο οποίος όμως τραυματίστηκε σοβαρά!
Η ασφάλεια των αθλητικών εγκαταστάσεων και των εξοπλισμών τους, καθώς και η ασφαλή λειτουργία και χρήση τους αγγίζει και την οικογένεια του μπάσκετ.
Αλήθεια, εάν δεν αναρωτηθούμε τώρα, τι σημαίνει αδειοδότηση αθλητικών εγκαταστάσεων και αθλητικοί εξοπλισμοί που να συμμορφώνονται με τις απαιτήσεις ασφάλειας που ορίζει η σειρά των προτύπων (προδιαγραφές) ΕΛΟΤ, πότε θα αναρωτηθούμε; Ποιά είναι η αντικειμενική ευθύνη των ιδιοκτητών των ιδιωτικών αλλά και των δημόσιων ή δημοτικών εγκαταστάσεων; Ποια η υποκειμενική ευθύνη των ιδιοκτητών αλλά και όσων φορέων τις χρησιμοποιούν; Ποιά είναι η «κοινωνική ευθύνη» συλλόγων, ενώσεων και ομοσπονδίας;
Οι μεγαλύτεροι σε ηλικία στον χώρο του αθλήματος έχουμε σίγουρα να καταγράψουμε δεκάδες περιστατικά σοβαρού τραυματισμού ή απειλής τραυματισμού σε σχέση με την «κακοτεχνία» σε μια μπασκέτα, που από τύχη πολλές φορές δεν ήταν πολύ σοβαροί έως θανατηφόροι. Συναισθηματικά φορτισμένος καταγράφω αρκετούς από αυτούς.
Εννιά τρόποι να τραυματιστείς από μία μπασκέτα χωρίς υψηλές προδιαγραφές ή από μια κακοσυντηρημένη μπασκέτα:
- Μερική ή ολική αποκόλληση του πλαισίου του ταμπλώ της μπασκέτας, λόγω διάβρωσης ή ελλειμματικής επισκευής του με απαράδεκτες πρόσκαιρες εμπειρικές πρακτικές και ηλεκτροκολλήσεις.
- Μερική ή ολική αποκόλληση της στεφάνης της μπασκέτας, λόγω απαράδεκτων προδιαγραφών (ακατάλληλο υλικό, χωρίς μηχανισμό απελευθέρωσης πίεσης κτλ) ή ελλειμματικής επισκευής με απαράδεκτες πρόσκαιρες εμπειρικές πρακτικές και ηλεκτροκολλήσεις.
- Μερικό ή ολικό σπάσιμο του «πλαστικού» υλικού στο πλαίσιο του ταμπλώ, λόγω μη τήρησης υψηλών προδιαγραφών για «υλικό» που θρυματίζεται ή γιατί η βάση της στεφάνης είχε άμεση επαφή με το ταμπλώ.
- Χτύπημα καλαθοσφαιριστών στον κορμό της κολώνας της μπασκέτας, λόγω έλλειψης προστατευτικού καλύμματος.
- Χτύπημα του κεφαλιού των καλαθοσφαιριστών στο κάτω μέρος του ταμπλώ της μπασκέτας, λόγω έλλειψης προστατευτικού καλύμματος.
- Χτύπημα καλαθοσφαιριστών στο τοίχο σε μπασκέτες (συνήθως βοηθητικές) που δεν απέχουν αρκετά από το τοίχο, λόγω έλλειψης προστατευτικής επένδυσης στον τοίχο.
- Χτύπημα ποδιών ή και του κεφαλιού καλαθοσφαιριστών, στα εξέχοντα σίδερα και βίδες στην βάση της μπασκέτας, λόγω έλλειξης καλύμματός τους ή μη τήρηση υψηλών προδιαγραφών, ώστε αυτά να είναι χωμένα στο έδαφος.
- Ασταθής μπασκέτες εξωτερικού χώρου ή μασκέτες με χαλασμένο εξάρτημά ή βανδαλισμένες μπασκέτες οι οποίες δεν συντηρούνται ή δεν αντικαθίσταται άμεσα ως ακατάλληλες.
Σε αυτό το σημείο δεν θα πρέπει να παραλείψουμε την υποχρέωση να τηρείται η απαγόρευση προσπάθειας καρφώματος, όταν ο αθλητής δεν έχει αυτήν την ικανότητα ή οι προδιαγραφές της στεφάνης δεν διαθέτουν μηχανισμό απελευθέρωσης πίεσης. Διαφορετικά η πιθανότητα τραυματισμού από πτώση με το πίσω μέρος του κεφαλιού ή με την πλάτη είναι μεγάλη, ενώ η αποκόλληση του στεφανιού ακόμη μεγαλύτερη. Απαγόρευση επίσης, οποιασδήποτε συναγωνιστικής άσκησης σε μπασκέτες οι οποίες δεν απέχουν αρκετά από τον τοίχο και ο τοίχος δεν έχει προστατευτική επένδυση. Επίσης είναι αυτονόητη η μηδενική ανοχή στην χρήση οποιασδήποτε μπασκέτας με οποιοδήποτε πρόβλημα, όσο μικρό και εάν φαίνεται.
Αλήθεια, η ηγετική ομάδα της Ελληνικής Ομοσπονδίας Καλαθοσφαίρισης η οποία διαθέτει την ισχυρότερη θεσμικά και κοινωνικά συντεταγμένη δύναμη εθελοντισμού, δεν νιώθει την «κοινωνική ευθύνη» να μιλήσει για τις προϋποθέσεις ενός σύγχρονου και ασφαλή αθλητικού εξοπλισμού των γηπέδων μπάσκετ σε προπονήσεις και αγώνες; Ακόμα και στην μνήμη του άτυχου συναθλούμενού μας, δεν νιώθουμε την ανάγκη να μιλήσουμε για την πρόληψη αποφυγής οποιασδήποτε μορφής τραυματισμού από μπασκέτες που δεν τηρούν ούτε καν τα εθνικά πρότυπα (προδιαγραφές) ΕΛΟΤ ΤΠ, πολύ δε περισσότερο τα ευρωπαικά πρότυπα ΕΛΟΤ ΕΝ ή τα διεθνή πρότυπα ΕΛΟΤ ΕΝ ΙSO; Δεν νιώθουμε την υποχρέωση να μιλήσουμε για την ολοκληρωτική εφαρμογή του ίδιου του κανονισμού καλαθοσφαίρισης, που ευτυχώς είναι η αποδοχή του αντίστοιχου ευρωπαϊκού κανονισμού; Να μιλήσουμε για την αυστηρή εφαρμογή αυτού, όχι μόνο σε χώρους αγώνων, αλλά και σε κάθε προπονητικό χώρο; Δεν νιώθουμε επιπρόσθετα την ανάγκη να μιλήσουμε αναλυτικά και διεξοδικά για την εφαρμογή συγκεκριμένων προτύπων για κάθε άλλη προδιαγραφή καλαθοσφαιρικού ιδιωτικού χώρου αναψυχής;
Το να κρύβονται με την σιωπή όλα τα προβλήματα σε ένα κουτί, το οποίο θα φέρει ένα χρυσό περιτύλιγμα κάποιας επιτυχίας, σαν αυτήν ενός παγκόσμιου πρωταθλήματος, δεν αποτελεί πλέον την ενδεδειγμένη λύση και δεν είναι κοινωνικά αποδεκτό.
Δυστυχώς, το θλιβερό γεγονός στην Χίο, όσο «μεμονωμένο» και εάν χαρακτηρίζεται δεν παύει να αποτελεί την «κορυφή μιας πολύ μεγάλης πυραμίδας» από μπασκέτες που δεν φέρουν τις υψηλότερες απαιτήσεις ασφαλείας και την συμμόρφωσή τους με τα ευρωπαϊκά πρότυπα ΕΛΟΤ ΕΝ.
Στην μνήμη του άτυχου καλαθοσφαιριστή, αλλά και για τον αποκλεισμό οποιασδήποτε πιθανότητας να ξανασυμβεί πτώση ολόκληρης ή μέρος μπασκέτας, καθώς επίσης και στην ελαχιστοποίηση των πιθανοτήτων οποιουδήποτε άλλου απλού τραυματισμού από την μπασκέτα, είναι αυτονόητη ανάγκη τα παρακάτω.
Επτά προτάσεις για την ελαχιστοποίηση των πιθανοτήτων οποιουδήποτε τραυματισμού από την μπασκέτα:
— Να αναρτούνται από τους ιδιοκτήτες στην είσοδο κάθε υπαίθριας ή κλειστής καλαθοσφαιρικής εγκατάστασης η σχετική άδεια λειτουργίας της σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία.
— Να δημοσιοποιηθούν από την ΓΓΑ οι υψηλότερες προδιαγραφές ΕΛΟΤ ΕΝ ISO για τις μπασκέτες στους διάφορους ιδιωτικούς ή δημόσιους χώρους και κατόπιν διερεύνησης και μελέτης των οικονομικοτεχνικών διαστάσεων του θέματος, να οριστεί ένα μεταβατικό στάδιο αντικατάστασης όποιων μπασκετών δεν τις πληρούν.
— Η Ελληνική Ομοσπονδία Καλαθοσφαίρισης να επιβάλλει άμεσα την εφαρμογή του δικού της κανονισμού για όλες τις εγκαταστάσεις που φιλοξενούνται καλαθοσφαιριστές σωματείων είτε για προπονήσεις είτε για αγώνες. (βλέπε παρακάτω τους σχετικούς κανονισμούς)
— Οι δημοτικές και οι δημόσιες αρχές να καταγράψουν με υπευθυνότητα την κατάσταση όλων των μπασκετών της περιοχής τους και να προχωρήσουν με συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα βελτίωσης των προδιαγραφών ασφαλείας των μπασκετών αυτών.
— Οι δημοτικές και δημόσιες αρχές να τηρούν ετήσιο πρόγραμμα επιθεώρησης και συντήρησης τόσο των αθλητικών χώρων όσο και του εξοπλισμού τους.
— Οι ιδιώτες που επιθυμούν να εγκαταστήσουν μπασκέτα σε ιδιωτικό χώρο, να φροντίζουν να γνωρίσουν πρώτα καλά τις απαιτούμενες προδιαγραφές ασφαλείας.
— Οι προπονητές και οι διοικητικοί παράγοντες να τηρούν αυστηρά την απαγόρευση των καρφωμάτων και το κρέμασμα στην στεφάνη όταν οι συνθήκες δεν το επιτρέπουν με πλήρη ασφάλεια. Καλό θα είναι να κολληθεί και ένα σχετικό αυτοκόλλητο στο ταμπλώ της μπασκέτας, ιδιαίτερα μάλιστα εάν αυτή είναι βοηθητική και είναι άκρως ακατάλληλη για καρφώματα. Αυστηρή θα πρέπει να είναι και η τήρηση της απαγόρευσης οποιασδήποτε συναγωνιστικής άσκησης σε μπασκέτες σε μικρή απόσταση από τον τοίχο, ακόμα και εάν αυτός έχει προστατευτική επένδυση.
Τέλος, ο καθένας μας που χρησιμοποιεί αθλητικές εγκαταστάσεις, έχει την ηθική υποχρέωση, να αναρωτηθεί πόσο τις εκατό τελικά εμπιστεύεται τους ιδιοκτήτες των αθλητικών εγκαταστάσεων και τους λοιπούς σχετικούς θεσμικούς φορείς (Δημοτικούς Αθλητικούς Οργανισμούς, Γενική Γραμματεία Αθλητισμού, Αποκεντρωμένη Διοίκηση, Περιφέρεια, Αθλητικές Ομοσπονδίες); Και φυσικά εάν η απάντηση είναι μικρότερη του 100%, τότε μάλλον ήρθε η στιγμή για τον καθένα μας να κάνει κάτι παραπάνω…
ΥΓ.1 Θα ήθελα έστω και να καταγραφεί ως απλό κουδούνι συναγερμού για τους περισσότερους δήμους και η άγνωστη κατάσταση της αλεξικεραυνικής προστασίας των γηπέδων μπάσκετ.
ΥΓ.2 Εάν και δεν υπάρχει «επίσημος» και κοινά αποδεκτός ορισμός για το τι σημαίνει κοινωνική ευθύνη, ας καταθέσουμε έναν: «Κοινωνική Ευθύνη» είναι η οικιοθελής δέσµευση των φορέων για ένταξη στις πρακτικές τους κοινωνικών και περιβαλλοντικών δράσεων, που είναι πέρα από όσα επιβάλλονται από τη νοµοθεσία και έχουν σχέση µε όλους όσους άµεσα ή έµµεσα επηρεάζονται από τις δραστηριότητές τους.
ΥΓ.3 Τι σημαίνουν τα προθέματα ΕΛΟΤ, ΕΛΟΤ ΤΠ, ΕΛΟΤ ΕΝ, ΕΛΟΤ ΕΝ ISO;
Τα τυποποιητικά έγγραφα που εκδίδει ο ΕΛΟΤ έχουν κωδικοποίηση που περιλαμβάνει δύο πεδία αποτελούμενα από ένα πρόθεμα και έναν αριθμό. Το πρόθεμα μπορεί να είναι ένα από τα παρακάτω:
ΕΛΟΤ, που σημαίνει ότι το τυποποιητικό έγγραφο είναι εθνικό πρότυπο.
ΕΛΟΤ ΤΠ, που σημαίνει ότι το τυποποιητικό έγγραφο είναι εθνική προδιαγραφή.
ΕΛΟΤ ΕΝ, που σημαίνει ότι το τυποποιητικό έγγραφο είναι εθνικό πρότυπο, υιοθετημένο από αντίστοιχο ευρωπαϊκό (ΕΝ).
ΕΛΟΤ ΕΝ ISO που σημαίνει ότι το τυποποιητικό έγγραφο είναι εθνικό πρότυπο υιοθετημένο από Ευρωπαϊκό πρότυπο (EN), και το οποίο περιλαμβάνει αυτούσιο το περιεχόμενο ενός διεθνούς προτύπου (ΙSΟ).
Το πρόθεμα συνοδεύεται από αύξοντα αριθμό τον οποίο χορηγεί ο οργανισμός έκδοσης του προτύπου (δηλαδή ο ΕΛΟΤ, η CEN ή η CENELEC ή ο ISO).
ΥΓ.4 Ακολουθεί ένα δημοσιογραφικό απόσπασμα της πτώσης μπασκέτας το 2011 στον Κολωνό, από το οποίο έχει αντιγραφεί και η φωτογραφία του άρθρου.
ΥΓ.5 Ακολουθεί επίσης και το σχετικό απόσπασμα από τους «Επίσημους κανονισμούς καλαθοσφαίρισης 2014, με διευκρινήσεις», όπως είναι αναρτημένοι στην ιστοσελίδα της ΕΟΚ.
Πτυχιούχος ΣΕΦΑΑ Αθηνών με μεταπτυχιακές σπουδές στην Άσκηση και Ποιότητα Ζωής
Μέλος της Ελληνικής Επιστημονικής Εταιρείας Διοίκησης Αθλητισμού και Αναψυχής
Πρώην επαγγελματίας καλαθοσφαιριστής
Αντιπρόεδρος του ΓΑΣ Εύνικος
Άλλα σχετικά άρθρα:
Πόσο άραγε κινδυνεύοθμε από τις φωτιστικές κολώνες ενός γηπέδου;
Τα φαινόμενα δεν απατούν... 