Προφανώς δεν απαιτείται ιδιαίτερος πρόλογος για να περιγράψουμε τα πληθώρα προβλήματα που προκύπτουν από την παρουσία αδέσποτων ζώων συντροφιάς στους δρόμους, τόσο για τους ανθρώπους όσο και για τα ζώα. Τα προβλήματα είναι σημαντικά και πολυδιάστατα, είτε ορισμένες υπηρεσίες δήμων σε συνεργασία με τους εθελοντές πολίτες και μέλη φιλοζωικών οργανώσεων εφαρμόζουν κάποιο ολοκληρωμένο πρόγραμμα διαχείρισης, οπότε και απλά ελέγχεται ο πληθυσμός τους, είτε σε άλλους δήμους προσπαθούν μόνο οι εθελοντές με αποτέλεσμα ο πληθυσμός των αδεσπότων να παραμένει ανεξέλεγκτος.
Για πρώτη φορά το 2012 καταρτίστηκε ένα σύγχρονο νομικό πλαίσιο και με την ψήφιση του νόμου 4039/2012 αντιμετωπίστηκαν σημαντικότητα ζητήματα με μεγάλη επιτυχία. Τι έγινε όμως με την εφαρμογή του νόμου και μετά από έξι περίπου χρόνια ο αριθμός των αδεσπότων ζώων αυξήθηκε σημαντικά αντί να μειώνεται σταδιακά χρόνο με το χρόνο;
Η οικονομική κρίση (έλλειψη χρημάτων για σήμανση, στείρωση, περίθαλψη και τήρηση κανόνων ευζωίας των δεσποζόμενων ζώων), καθώς και οι σύγχρονες συνθήκες ανασφαλής διαβίωσης (επιθέσεις, διαρρήξεις, ληστείες κ.ά.), αποτελούν συνήθως την εύκολη απάντηση και δικαιολογία ταυτόχρονα για τον λόγο που αυξήθηκε από την μια μεριά ο αριθμός των δεσποζόμενων ζώων σε κάθε σπίτι και από την άλλη για τους λόγους που εγκαταλείπονται οπουδήποτε ανεξέλεγκτα χιλιάδες αδέσποτα ζώα κάθε ηλικίας. Ακόμα ευκολότερη απάντηση αποτελεί η ανυπαρξία προγραμμάτων διαχείρισης αδεσπότων ζώων από αρκετούς δήμους, οπότε εκεί ξεχνιούνται οι προαναφερόμενες αιτίες και όλα δικαιολογούνται από τα μη στειρωμένα αδέσποτα που αναπαράγονται ανεξέλεγκτα. Η «καλύτερη» απάντηση όμως όλων αποτελεί η άποψη πως φταίει αποκλειστικά ο νόμος και γι’ αυτό πρέπει να τον αλλάξουμε.
Η αλήθεια είναι πως ξεχνούμε συστηματικά να επισημάνουμε εάν είναι στραβός ο γιαλός ή στραβά αρμενίζουμε. Με έναν ξεχωριστό νεοελληνικό τρόπο, θέλουμε να υποκρύπτουμε πως διαθέτουμε σχεδόν όλους τους οικονομικούς και ανθρώπινους πόρους μας, τόσο της κοινωνίας των εθελοντών όσο και της δημόσιας διοίκησης, στην εφαρμογή των άρθρων του νόμου που αφορούν κυρίως τα αδέσποτα και δευτερευόντως εκείνων που αφορούν τα δεσποζόμενα ή ημιδεσποζόμενα και τους ιδιοκτήτες τους. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να «παράγεται» υπέρμετρα μεγάλος αριθμός αδεσπότων και ημι-δεσποζόμενων ζώων, ενώ την ίδια στιγμή αυξάνεται σημαντικά και ο μέσος όρος ζωής των αδεσπότων ζώων με την τήρηση καλύτερων πλέον συνθηκών ευζωίας τους. (Ο μικρός αριθμός των υιοθεσιών τους δεν είναι ποτέ δυνατόν να δώσει έστω και μερική λύση στο πρόβλημα)
ΣΥΝΕΠΩΣ, όσο συνεχίζουν οι δημόσιες υπηρεσίες (Δήμοι, Περιφέρειες, Αστυνομία, Δημοτική Αστυνομία, Εκπαίδευση, Δημόσια Υγεία, Ελεγκτικοί μηχανισμοί, νομοπαρασκευαστικές επιτροπές, πολιτικό προσωπικό, Κτηνιατρικές και άλλες Υπηρεσίες), να ασχολούνται σχεδόν αποκλειστικά με την διαχείριση των αδεσπότων και όχι των δεσποζόμενων ζώων συντροφιάς και τους ιδιοκτήτες τους, τότε καθημερινά θα αυξάνεται ο πληθυσμός των αδεσπότων, με απρόβλεπτες συνέπειες και στα ζώα αλλά και στους ανθρώπους.
Γι’ αυτό τον λόγο και τα άρθρα του σχετικού νόμου θα πρέπει να επεξεργασθούν και τελικά να τροποποιηθούν σε ορισμένα σημεία (όχι να αλλάξει ο νόμος), έτσι ώστε να επιβληθεί στην ίδια την δημόσια διοίκηση η εφαρμογή κατά προτεραιότητα όσων αφορούν τα δεσποζόμενα ζώα συντροφιάς και τους ιδιοκτήτες τους, αλλά και να εμπνεύσουν τον εθελοντικό και τον ιδιωτικό τομέα, έτσι ώστε να συνεισφέρουν και να συνεργαστούν ακόμα περισσότερο προς αυτήν την κατεύθυνση. Πρωταρχικός στόχων όλων μας θα πρέπει να είναι να αυξηθούν οι στειρώσεις δεσποζόμενων, να αναπαράγονται τα δεσποζόμενα όσο το δυνατόν λιγότερο, να εγκαταλείπονται όσο το δυνατό λιγότερα ζώα, να προστατευθεί περισσότερο η δημόσια υγεία, να μειωθεί το φαινόμενο των ημιδεσποζόμενων κ. ά..
Για παράδειγμα ορισμένες προτεινόμενες τροποποιήσεις των σχετικών άρθρων προς την προαναφερόμενη κατεύθυνση:
α.) Στην Διαδικτυακή Ηλεκτρονική Βάση Ηλεκτρονικής Σήμανσης όπου καταγράφονται τα βασικά στοιχεία του ζώου και του ιδιοκτήτη να προστεθεί ένα ακόμα πεδίο, αυτό της στείρωσης και να δηλώνεται υποχρεωτικά εάν το ζώο είναι στειρωμένο ή όχι.
β.) Το πρόστιμο της παράβασης (από την Ελληνική ή Δημοτική Αστυνομία) της παράλειψης της ηλεκτρονικής σήμανσης και καταγραφής (τσιπ), να αυξηθεί από 300 ευρώ σε 500, αλλά με την δυνατότητα μείωσης του κατά 90%, εάν ο φερόμενος ιδιοκτήτης προσκομίσει σε 15 μέρες το ηλεκτρονικό πιστοποιητικό σήμανσης με δηλωμένη στείρωση του ζώου.
γ.) Επιβολή σημαντικού χρηματικού ποσού τέλους αστείρωτου δεσποζόμενου ζώου, με τα συνολικά έσοδα να διατίθενται αποκλειστικά σε προγράμματα διαχείρισης αδεσπότων.
δ.) Οι κτηνίατροι να παρέχουν υπηρεσίες μόνο σε ζώα τα οποία έχουν ηλεκτρονικά σημανθεί, αλλιώς να επιβάλλονται αυστηρές κυρώσεις.
ε.) Να δοθεί η δυνατότητα στους δήμους για ένα χρονικό διάστημα να προσφέρουν δωρεάν υπηρεσίες στείρωσης και τοποθέτησης μικροτσίπ σε δεσποζόμενα ζώα.
Τέλος, έχοντας την ευκαιρία να ασχοληθώ με το πρόγραμμα διαχείρισης των αδεσπότων ζώων του Δήμου Φυλής, ως προϊστάμενος της αρμόδιας διεύθυνσης τα τελευταία 4 χρόνια, επισυνάπτω σχετική έρευνα της διεύθυνσης για το πλήθος των αστείρωτων δεσποζόμενων ζώων, καθώς και τον σχετικό εξαμηνιαίο απολογισμό του προγράμματος την Παγκόσμια ημέρα προστασίας των ζώων στις 4 Οκτωβρίου 2017.
Επίσης επισυνάπτονται για όσους ενδιαφέρονται και οι σχετικές παραβάσεις με τα πρόστιμά τους σύμφωνα με τον νόμο 4039/2012 όπως ισχύει έως σήμερα.
Τα φαινόμενα δεν απατούν... 